Inicjatywa otwarcia muzeum w Dąbrowie Górniczej pojawiła się już w 1912 roku. Wtedy to założono na terenie miasta Muzeum Geologiczne im. Zygmunta Globera. Po zakończeniu I wojny światowej placówka wznowiła swoją działalność dzięki staraniom słynnego polskiego geologa i ówczesnego wykładowcy Państwowej Szkoły Górniczej i Hutniczej im. Staszica (zwanej potocznie „Sztygarką”) – Adama Piwowara.

Po 1945 roku, wyrzucone w czasie II wojny światowej, zbiory uzupełniono i w 1986 roku muzeum po raz kolejny otworzyło swe podwoje. Od 19 listopada 1997 roku działa ono pod nazwą Muzeum Miejskie „Sztygarka”. Siedziba muzeum mieści się we wzniesionym w latach 1839-1842 budynku dawnej Sztygarki.

W muzeum w Dąbrowie Górniczej obejrzeć można wystawy stałe:

• „Historia, co węglem i srebrem pisana, czyli o przemyśle w Zagłębiu Dąbrowskim”

  Wystawa ta poświęcona jest historii przemysłu (wytopu srebra i ołowiu) w Dąbrowie Górniczej. Zobaczyć tu można  między innymi, pochodzącą z 1444 roku, płuczkę polską. Znajdują się tu także rekonstrukcja książęcej mennicy oraz pierwsza waluta na ziemiach polskich, używana już w IX wieku – grzywna siekieropodobna. Najcenniejszym eksponatem jest jednak „Skarb Hutnika” – kolekcja ponad tysiąca srebrnych monet i prawie dwóch kilogramów srebra, pochodzących z lat 1160-1165.

• „Las karboński, czyli przeszłość zapisana w węglu”

  Znajduje się tu kolekcja roślin, pochodzących sprzed 300 milionów lat. Ściany pomieszczeń wystawowych zdobią wizualizacje, oparte na paleontologicznych rekonstrukcjach czeskiego malarza Zdenka Buriana.

• „Mamuty – władcy plejstoceńskiej tundry”

  Na wystawie znajdują się fragmenty kości mamutów, odnalezione w Kopalni Piasku Podsadzkowego w Kuźnicy Warężyńskiej.

• „Jura Krakowsko-Częstochowska – osobliwości fauny i flory”

  Znajdują się tu skamieliny jurajskiego morza (przede wszystkim z okresu mezozoicznego). Zobaczyć tu można, między innymi: amonity, koralowce i małże sprzed 150 milionów lat.

• „Sole i minerały świata”

  Zobaczyć tu można okazy, pochodzących z całego świata, minerałów (m.in. ametysty, agaty, kryształy górskie, celestyny, galeny), a także, wydobywane w Wieliczce i Bochni, kolorowe sole (mi.in. czerwone cechsztyńskie i szare).

• „Jak żył rolnik i górnik na ziemi zagłębiowskiej”

  Wystawa przedstawia elementy wystroju wnętrz, sprzęty użytkowe, stroje i inne eksponaty, składające się na kulturę i zwyczaje mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego.

• „Galeria Zasłużonych Dąbrowian wraz z biogramami”

Zwiedzający mogą także odwiedzić, znajdującą się naprzeciwko muzeum, kopalnię ćwiczebną, zamienioną na swoisty skansen przemysłowy.

Muzeum otwarte jest w godzinach:

• wtorki, środy i piątki 9:00-14:00
• czwartki 10:00-17:00
• soboty 9:45-14:00
• niedziele (wstęp bezpłatny) 12:00-16:00

Do kopalni ćwiczebnej zejść można we wtorki i soboty w godzinach: 10:00, 11:00, 12:00 i 13:00 oraz w czwartki o 13:00, 14:00, 15:00, 16:00.